Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα στο οποίο η εξουσία πηγάζει από το λαό, ασκείται από τον λαό και υπηρετεί τα συμφέροντά του. Βασικό χαρακτηριστικό της είναι η λήψη αποφάσεων με ψηφοφορία των πολιτών, στην άμεση δημοκρατία, ή κάποιων αντιπροσώπων τους, στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία.

Η ετυμολογία της λέξεως βρίσκεται στα συνθετικά «δήμος» ( το σύνολο ή η συνέλευση των ανθρώπων που έχουν πολιτικά δικαιώματα) και «κράτος»( δύναμη, εξουσία, κυριαρχία). Ο όρος επινοήθηκε κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., στην κλασική Ελλάδα.

Η Δημοκρατία είναι ένα σύστημα διακυβέρνησης στο πλαίσιο και υπό τους όρους ενός συγκεκριμένου τρόπου ανθρώπινης συμβίωσης (κοινωνία), ο οποίος αποτελεί ιστορική ειδοποιό διαφορά απέναντι σε προηγούμενες ή ακόμη και συγχρόνως υπάρχουσες παραδοσιακές μορφές ανθρώπινης συμβίωσης (κοινότητες). Αυτό το σύστημα διακυβέρνησης διαμορφώνεται βάσει τριών συγκροτησιακών προϋποθέσεων και κατευθυντηρίων αρχών υλοποίησης και ισχύος τους:

  • Η έννοια του ελεύθερου, αυτοπροσδιοριζόμενου υποκειμένου φορέα αναπαλλοτρίωτων δικαιωμάτων και ελευθεριών
  • Η έννοια της αναγνώρισης του «άλλου», του οποιουδήποτε «άλλου», ως φορέα (των ίδιων) δικαιωμάτων και ελευθεριών και ως εκ τούτου η ουσιαστική ταύτιση αυτής της διαδικασίας αναγνώρισης με την έννοια του εκδημοκρατισμού, δηλαδή με την σταδιακή, ή/και επαναστατική διεύρυνση του κύκλου των φορέων δικαιωμάτων και ελευθεριών.
  • Η έννοια του ανθρώπου (προκύπτουσα από την ισχύ των δύο παραπάνω εννοιών) ως έννοιας «πραγματικής αφαίρεσης». Κάθε άνθρωπος είναι μέτοχος αυτής της αφηρημένης έννοιας του ανθρώπου-φορέα δικαιωμάτων και ελευθεριών πέρα από κάθε πραγματικό, συγκεκριμένο και ειδικότερο προσδιορισμό και ασχέτως καταγωγής, χρώματος, φύλου, σεξουαλικών προτιμήσεων, θρησκείας, προσωπικής βιογραφίας κ.λ.π.